خون مصنوعی

 جهت تهیه خون مصنوعی تا کنون مواد و محلولهای مختلفی مورد ازمایش قرارگرفته اند و در قرن حاضر امولسیون پرفلوروکربن محلول هموگلوبین و تکنولوژی لیپوزوم برای ساخت کپسول هموگلوبین مورد استفاده قرارگرفته است.خون مصنوعی یا پرفلوروکربن(PFC) ماده ای ست غیر ایمونوژن وبا مواد دیگر خون ترکیب نمی شود. این ماده قادر است که در فشار بالای اکسیژن انرا در خود محلول ساخته و به بافت رها کند. با استفاده از عوامل موثر بر کشش سطحی (سورفکتانت) میتوان PFC را به صورت امولسیون با ذراتی به قطر 70/1 گلبولهای قرمز دراورد. نوعی از این فراورده به نام Fluosol-DA توسط اداره غذا و دارو(FDA) برای مصرف محدود در انژیوپلاستی قلب مورد تایید قرارگرفته است. تنفس در فشاربالای اکسیژن و احتمال مسمومیت سیستم مونوسیت- ماکروفاژ مصرف این فراورده را محدود و سوال انگیز کرده است. استفاده از محلول هموگلوبین خالص به عنوان جایگزین گلبول قرمزمورد توجه قرار گرفته است.هموگلوبین خالص را میتوان از خون تاریخ گذشته از خون حیوانات دیگر و یا توسط تکنولوژی DNA با تعبیه ژن سازنده هموگلوبین انسان در میکروب اشرشیا کولی ویا مخمر بدست اورد. هموگلوبین آزاد وقتی که درخارج از غشا گلبول قرمز باشد دارای میل ترکیبی زیاد به اکسیژن بوده به علاوه کلیه سریع ان را از خون پاک میکند. برای رفع این نقیصه ایجاد اتصالات جانبی در مولکول هموگلوبین و پلیمری کردن ان و اتصال ان به پیری دوکسال فسفات که نقشی مشابه 2.3DPG دارد مورد نظر قرار گرفته است. ولی عوارض آن از قبیل مسمومیت بافت کلیه افزایش فشار خون ناشی از ازدیاد فشار اسمزی و داشتن مواد موثر در کنش عروقی هنوز مصرف ان را بجای خون مشکل کرده است. استفاده توام از تکنولوژی لیپوزوم همراه با هموگلوبین خالص سنتز کپسول هم.گلوبین را مطرح ساخته است. این کپسول از جنس لیپید بوده و مشکلاتی مانندتحریک ماکروفاژها رها شدن سیتوکین ها و از کارافتادن سیستم مونوسیت- ماکروفاژ از عوارض جانبی وتبعات این جایگزین به شمار می رود. داروهای جایگزین فراورده های خون برخی از مواد دارویی قادر به کم کردن مصرف فراورده های خون در بیماران مبتلا به هموفیلی و فن ویل براند بوده است. برای مثال تجویز دسموپرسین (DDAVP) می تواند با رهاسازی فاکتور 8 انعقادی و فن ویله براند از منابع ذخیره ای میزان انها را تا3 برابر افزایش دهد.لذا از این فراورده در درمان هموفیلی خفیف تا متوسط و بیماری فن ویله براند استفاده شده است. استفاده از داروهای ضد فیبرینولیتیک در بیماران مبتلا به هموفیلی A و B و سایر بیماران با کاهش فاکتورهای انعقادی سبب کاهش مصرف فراورده های خون در بیماران فوق گردیده است. داروههای ضد سیستم فیبرینولیتیک با ایجاد وقفه در حل شدن فیزیولوژیک لخته توانسته اند تا حدودی از خون ریزی بیماران جلوگیری کنند. از داروههای این خانواده اپروتی نین - اسید تران اکسامیک – اسید امینو کاپروییک را میتوان نام برد. مصرف داروههای فوق در کنترل خون ریزی در جراحی های دهان و دندان رل مهمی دارد. بزاق حاوی انزیم های حل کردن لخته هاست و کاربرد داروههای فوق حتی به صورت دهان شویه قبل از جراحی کمک به لخته شدن سریع خون در محل اسیب عروقی میکند.

 اصول و روشهای ازمایشگاهی در بانک خون - دکتر حبیب اله گل افشان