ترومبوفیلی
ترومبوفیلی یا همان افزایش انعقادپذیری عبارت است از اختلالاتی که منجر به افزابش ریسک ایجاد ترومبوزهای وریدی میشود.
اختلالاتی که منجر به ترومبوفیلی میشوند در دو دسته ارثی و اکتسابی قرار میگیرند.ترومبوفیلی های ارثی شامل Factor V Leiden , Prothrombin G20210A , MTHFR gene Mutation Protein C Deficiency , Protein S Deficiency و غیره میباشد.
Prothrombin G20210A :
پروترومبین یا همان فاکتور 2 انعقادی دارای یک نقش مرکزی در آبشار انعقادی میباشد. بدنبال تبدیل نوکلئوتید گوانین 20210 در 3´UTR (3´Untranslated Region) ژن فاکتور 2 ، بیان ژن افزایش می یابد و بدنبال آن غلظت پروترومبین افزایش می یابد. افزایش پروترومبین منجر به افزایش ریسک تشکیل ترومبوز میشود.
شیوع Prothrombin G20210A :
بعد از Factor v Leiden، Prothrombin G20210A شایعترین عامل ارثی ترومبوفیلی است.
شیوع در جمعیت عمومی (%) | شیوع در بیماران با اولین تجربه ترومبوامبولی وریدی (%) | شیوع در خانواده های ترومبوفیلیک (%) | |
Prothrombin G20210A | 25 | 6 | 18 |
Prothrombin G20210A و ریسک تشکیل ترومبوز :
درصورتی که ایجاد ترومبوز برای یک فرد طبیعی 1 درنظر گرفته شود ، ریسک ترومبوز دراشکال مختلف Prothrombin G20210A به شرح زیر است :
حالت موتاسیون به همراه وضعیت مصرف دارو | ریسک تشکیل ترومبوز |
فرم هتروزیگوت Prothrombin G20210A |
3 |
فرم هموزیگوت Prothrombin G20210A |
NA? |
فرم هموزیگوت Prothrombin G20210A |
16 |
فرم هموزیگوت Prothrombin G20210A+OCP |
NA? |
کاربرد :
مواردیکه احتمال ترومبوفیلی ارثی و Factor V Leiden را مطرح میکند عبارتند از:
1- ترومبوز در سنین جوانی (کمتراز45سالگی)
2- ترومبوزهای مکرر (Recurrent thrombosis)
3- تاریخچه خانوادگی ترومبوز (Family history of thrombosis )
4- ترومبوز در یک نقطه نامعمول( Thrombosis in unusual sites)
5- Recurrent pregnancy loss
6- Thrombosis occurring with estrogen therapy or pregnancy
7- مقاومت به هپارین (Heparin resistance)
8- نکروز القا شده توسط وارفارین( Warfarin induced necrosis)
9- Pre eclampsia - HELLP
درچنین مواردی بررسی ترومبوفیلی ارثی ازجمله Factor V Leiden مفید میباشد.
نکاتی راجع به نوع نمونه مورد نیاز برای انجام آزمایش :
• نمونه خون محیطی ( 5-2 میلی لیتر) یا آسپیره مغز استخوان (3-1 میلی لیتر) چه در زمان تشخیص چه در زمان درمان قابل آزمایش است.
• گستره یا اسمیرهای خون محیطی و مغزاستخوان رنگ نشده و ثابت نشده را نیز برای تعیین موتاسیون می توان بررسی کرد.