آب خالص و کنترل کیفی آن
کیفیت نا مرغوب آب اثر نا مطلوبی بر نتایج آزمایش ها دارد ؛از این رو تضمین کیفیت آب مصرفی در آزمایشگاه لازم و ضروری است.
آب خالص به سه روش تهیه می گردد:
1- تقطیر:
در این روش آب را می جوشانندو بخار آن را سرد می کنند.در این روش آهن,مننیزیم,کلسیم وهمچنین ارگانیسم ها برداشته می شوند اما ناخالصی های فرار مانند دی اکسید کربن,کلر و آمونیاک جدا نمی شوند.آب بدست آمده از این روش درجه II یا III است.
2- دیونیزه کردن:
در این روش آب از بین ستون های رزینی که حاوی ذرات باردار منفی و مثبت است عبور داده می شود.این ذرات با یونهای موجود در آب ترکیب شده و آب نهایی دیونیزه خواهد بود.مواد آلی و سایر مادی که قادر به یونیزه شدن نیستند برداشته نمی شوند.برای تهیه آب درجه I به این روش باید از فیلتر غشایی و شارکول فعال استفاده کنیم.
3- روش اسمز معکوس:
آب تحت فشار را از غشای نیمه تراوا (معمولا استات سلولز) عبور می دهند.این غشا حدود 90% مواد جامد محلول ,98% نا خالصی های آلی و مواد غیر محلول ارگانیسم های میکروبی را جدا می سازد،قادر به جداسازی گازهای محلول نیست و فقط 10%رات یونیزه را جدا می کند.
درجه بندی CLSI برای درجه بندی آب خالص در جدول زیر نشان داده شده است:
|
فاکتور مورد کنترل |
آب درجه I |
آب درجه II |
آب درجه III |
|
PH |
در نظر گرفته نمی شود. |
5-8 |
5-8 |
|
هدایت الکتریکی بر حسب میکرو زیمنس |
0.1 |
5 |
10 |
|
آلودگی میکروبی بر اساس CFU/ml |
10 |
1000 |
در نظر گرفته نمی شود. |
موارد مصرف آب درجه I:
تهیه محلول های استاندارد ،بافر،حل کردن سرم های کنترل و لیوفیلیزه،الکتروفورز،HPLC،عناصر کمیاب و کشت سلول
موارد مصرف آب درجه II:
آزمایش های بیوشیمی،هماتولوژی،ایمنولوژی،میکروبیولوژی و سرولوژی
موارد مصرف آب درجه III:
تجزیه ادرار و مدفوع،شستشو و آب کشی وسایل شیشه ای،ساخت محیط کشت و بافت شناسی
کنترل کیفی آب آزمایشگاه
* تعیین هدایت یا مقاومت الکتریکی آب:
با استفاده از کنداکتو متر(هدایت سنج) میزا ن هدایت یا مقاومت الکتریکی آب انجام میگیرد که اندازه گیری هدایت آب بصورت هفتگی توصیه می گردد.میزان قابل قبول کمتر از 5 میکروزیمنس است.
* اندازه گیری PH آب:
اندازه گیری PH آب بوسیله PH متر و بصورت هفتگی باید انجام شود که میزان قابل قبول آن 5 تا 8 می باشد.
* بررسی کشت میکروبی:
کشت میکروبی آب بصورت ماهانه و به روش Pour Plate بر روی محیطهای گرم منفی مثل EMB توصیه میگردد . میزان قابل قبول آن کمتر از 1000 کلنی در یک میلی لیتر CFU/ml می باشد.