آنتی بادی سیتوپلاسمیک ضد نوتروفیل (ANCA )
مترادفات: سیتوپلاسمیک ANCA (C-ANCA ) ، پرنوکلئار(ANCA –(P- ، میلوپراکسیداز ، پروتئیناز 3-
تعریف :ANCAS شامل یک گروهی از آنتی بادیهاست که با آنزیم موجود در سیتوپلاسم نوتروفیل باند می شود . آنتی بادیهای سیتوپلاسمیک ضد نوتروفیل در بیماران با انواع شدید واسکولیت و نیز در برخی دیگر از بیماریها یافت
می شود.ANCAS ممکن است ارزش تشخیصی و پیش آگهی در بیماری داشته باشد .
روش : آنتی بادیهای سیتوپلاسمیک ضد نوتروفیل با استفاده از نوتروفیل های انسانی ( یامونوسیت ) که روی یک اسلاید شیشه ای ثابت شده اند سنجیده می شود . سرم انسانی به اسلاید اضافه میشود و به وسیله حضور آنتی بادیهای باند شده با سیتوپلاسم نوتروفیل تشخیص داده می شود .
ANCAS در سیتوپلاسم به وسیله ایمنوفلورسانس غیر مستقیم مشخص می گردد. به دلیل یک artifact که در طول فیکساتور اسلاید با اتانول اتفاق می افتد ، پاترن های رنگ آمیزی مجزا مشاهده میشود ( جدول 2 ) .
در C-ANCAپاترن های رنگ آمیزی منتشر و گرانولی مشاهده می گردد . در مقایسه P-ANCA به صورت رنگ آمیزی اطراف هسته ای مشاهده میشود . گاهی اوقات یک پاترن اطراف هسته ای غیر تیپیک به عنوان A-ANCA و یا
X-ANCA آشکار میشود .
پاترن های رنگ آمیزی متفاوت با اتصال به Ag های مختلف همراه شده است .
نتایج غیر طبیعی:
C-ANCA: Ag که با C-ANCA همراه می شود پروتئیناز –3 می باشد، تست کردن آنتی بادی به طوراختصاصی برای این آنزیم می توان C-ANCAرا تائید کند .
C-ANCA مثبت همراه گرانولوماتوز وگنر مخصوصاٌ در بیماران با بیماری فعال دیده میشود .
جدول 2 – آنتی بادیهای سیتوپلاسمیک ضد نوتروفیل
همراهی کلینیک |
آنتی ژن هدف |
پاترن رنگ آمیزی |
|
گرانولوماتوز وگنر |
پروتئیناز 3 |
سیتوپلاسمی منتشر، گرانولر |
C-ANCA |
پلی آرتریت ندوزامیکروسکوپی، میلوپراکسیداز |
اطراف هسته ای |
P-ANCA |
|
سندرم چرج اشتراس،لاکتوفرین |
|
|
|
گلومرونفریت هلالی ایدیوپاتیک، الاستاز |
|
|
|
بیماریهای التهابی روده، کاتپسین |
|
|
|
سندرم Felty,s ، دیگر Ag ها |
|
|
|
HIV ، اندوکاردیت ، |
ناشناخته |
اطراف هسته ای غیرتیپیک |
A-ANCA یا X-ANCA |
بیماریهای التهابی روده |
|
|
در ارتباط با وسعت و فعالیت بیماری ، C-ANCA تقریباً یک حساسیت بین 50 تا 90% برای گرانوماتوز وگنر دارد . به علاوه اگر چه C-ANCA ممکن است به طور اتفاقی در تعداد از واسکولیت های دیگر دیده شود ( مثل سندرم چرج اشتراس ، پلی آرتریت ندوزا ) C-ANCA به طور نسبی برای گرانولوماتوز وگنر اختصاصی با یک ویژگی بیش از 90% می باشد. در تعدادی، اما نه همه بیماران با گرانولوماتوز وگنر تیتر C-ANCA ممکن است که با فعالیت بیماری ارتباط داشته باشد. علاوه بر وجود یک مارکر تشخیصی ، C-ANCA ممکن است یک نقش اتیولوژیک در گرانولوماتوز داشته باشد .
P-ANCA: با اتصال به آنزیم های مختلف که شامل میلوپراکسید از ، لاکتوفرین ، الاستاز ، کاتپسین و غیره مربوط می شود . P-ANCA و به ویژه آنتی بادیهای بر علیه میلوپراکسید از در حدود 60% از بیماران با پلی آرتریت میکروسکوپی و سندرم چرج اشتراس دیده شده است . P-ANCA همچنین ممکن است در بیماریهای دیگری نیز دیده شود که شامل بیماری التهابی روده ، پلی آرتریت و گلومرونفریت هلالی ایدیوپاتیک می باشد .
کاربردها : اندازه گیری ANCA سرم ، میلوپراکسید از یا پروتئیناز 3 ، ممکن است در ارزیابی بیماران باگرانولوماتوزوگنر مورد شک ، سندرم های کلیوی ، ریوی، یا واسکولیت سیستمیک استفاده شود .وجود مقادیر ANCA مثبت نباید جای استفاده بیوپسی یا آنژیوگرافی را در تشخیص گرانولوماتوز وگنر یا واسکولیت بگیرد .
در بعضی بیماران انتخاب شده اندازه گیری سریال ANCA ممکن است در ارزیابی فعالیت یا موفقیت درمان مورد استفاده قرار گیرد .