آنتی بادیهای ضد هسته ای (ANAs )

مترادفات : ANA  ، فلورسنت  ANA ، تهیه LE

توصیف : اتوآنتی بادیهایی که با انواع اجزاء هسته ای واکنش می دهند آنتی بادیهای ضد هسته ای نامیده می شوند . آنتی بادی ضد هسته ای (ANA ) یافته آزمایشگاهی مشخصه لوپوس باشند . همچنین ANA ممکن است در بیماران با انواع دیگری از بیماریهای اتوایمیون و افراد نرمال جامعه  یافت شود. تست ANA یک گروهی از اتو آنتی بادیها که با اجزاء خاص داخل سلولی واکنش میدهد را معرفی می کند(جدول 3). این تست از نظر کلینیکی نیز قابل اعتماد است زیرا وجود اتوآنتی بادیهای ویژه ممکن است با پیش آگهی و درگیری ارگان خاصی مرتبط باشد .  بعضی از تظاهرات بالینی به طور مشخص در بیمارانی که انواع خاصی از اتوآنتی بادی را نشان میدهند تظاهر می نماید مانند حضور بیماری کلیوی در بیماران با آنتی بادی ضد DNA .
روش: تست ANA  در ابتدا با کشف سلول LE ( یک گلبول سفید که یک هسته را می بلعد ) در سال 1984 به عنوان ابتدایی ترین تست تشخیصی برای لوپوس پایه گذاری شده است . وقتی که بعداً فهمیده شد که پدیده سلول LE به وسیله آنتی بادی های ضد هسته صورت میگرد، تست سلول LE با روش های حساس تر ایمنوفلورسانس به ویژه برای آنتی بادیهای قابل اتصال با انواع اجزاء هسته ای، جانشین شد .
از این رو آماده سازی سلول LE به ندرت دیگر  انجام می شود اما سلولهای LE ممکن است به صورت همزمان در مایعات بدن یافت شود ( به عنوان مثال مایع پلور).

جدول 3

در ابتدا، تست هایANA  روی بخش هایی از بافت جانور جونده انجام می شد . قابل توجه می باشد که بعضی از آنتی ژن های هسته (  مانند RO  ) در جانوران جونده وجود ندارد و تعدادی از ارگانل های ( مثل هستک و سانترومرها ) در تعداد محدودی از بافت های نرمال وجود دارد . بنابراین قبل از نیمه 1980 بیمارانی بودند با تظاهرات کلینیکی لوپوس و آنتیRO آنتی بادی ولی یک تست ANA منفی داشتند.

با جایگزینی بافت های جانور جونده به وسیله سلولهای تومورال  HEP2انسانی به عنوان ماده استاندارد برای آنتی بادیهای ضد هسته ای ، تصور لوپوس با ANA منفی امروزه به طور وسیعی محتمل نمی باشد. تست ژنریک ANA امروزه به طور جهانی به وسیله ایمنوفلورسانس غیرمستقیم با استفاده ازسوبسترای  HEP2 انجام می شود . تست ها برای آنتی ژن هایی که با آنتی بادی های ضد هسته ای ویژه واکنش می دهد (مثلLA, Ro,RNP,Sm) می تواند به وسیله متدهای مختلف مانند الیزا انجام گیرد .

تفسیر :علاوه بر مثبت یا منفی بودن ، تست ANA از لحاظ کمی به عنوان یک تیتر گزارش می شود . اهمیت کلینیکی تست ANA اغلب با مقادیر تیتر گزارش شده موازی می باشد .

به طور مشخص نتایج ANA مثبت در ترم های تیتر و الگوی رنگ آمیزی گزارش میگردد.تیترهای بالاتر بیشتر  همراه SLE، اما همیشه تشخیصی برای لوپوس نیستند. به طور مشخص تیترهای بالاتر و مساوی 160/1 مثبت تلقی می شود، با در نظر گرفتن اینکه تیترهای کوچک تر ومساوی 80/1 اغلب مبهم و غیر اخصاصی هستند .

تست ANA  همچنین بر اساس الگوی رنگ آمیزی هسته ای که مشاهده می شود ، تفسیرمیگردد . ممکن است این الگوها به واکنش آنتی ژن های مختلف مرتبط باشد (جدول 3).speckled  یا نقطه ای ایمنوفلورسانس شایعترین الگویی است که همراه با سوبسترای HEP 2 دیده میشود . اما شاید از لحاظ اختصاصی کمترین ارزش را داشته باشد . یک نتیجهANA با الگوی  Speckled با انواعی از آنتی ژن های قابل استخراج از هسته همراه می شود که به همین نام نامیده می شوند.( به دلیل اینکه این ها می توانند به وسیله سالین از هسته خارج شوند هم نام نامیده می شوند). اینها عبارتند از :Jo-1 , scl 70 RNP, Sm (anti smith ) , La(ss-B), Ro(SS-A) و غیره .

آنتی بادیهای ضد Ro, La  اغلب در بیماران با سندرم شوگرن یافت می شود(علت نامگذاری SS-B و SS-A ).
آنتی بادی ضد Ro همچنین ممکن است در لوپوس مادرزادی و لوپوس اریتما تو جلدی تحت حاد دیده شود.  برای تشخیص لوپوس اریتماتوسیستمیک آنتی بادی ضد Sm تقریبا اختصاصی می باشد، زیرا در دیگر بیماران و یا در اشخاص نرمال به ندرت یافت می شود. وجود آنتی بادیهای ضد RNP در بیماران با لوپوس اریتماتوسیستمیک که دارای آنتی بادی ضدSm  هستند ممکن است آنها را برای ایجاد بیماری بافت بینابینی ریه مستعد تر کند. آنتی بادیهای ضد RNP  همچنین قبلاً با بیماری بافت پیوندی مختلط همراه بودند ( هم اکنون بهتر است بیماری بافت پیوندی غیر تمایز یافته نامیده شود). آنتی بادیهای ضد Scl- 70  به فرم منتشر اسکلروز سیستمیک مرتبط می شوند . پاترن هسته ای تست ANA  همچنین در اسکلروز سیستمیک ، لوپوس اریتماتوسیستمیک و میوزیت التهابی دیده شود. یک پاترن سانترومر با فرم محدود اسکلروز سیستمیک همراه می شود (در گذشته به عنوان سندرم CREST  ) نامیده میشد. آنتی بادیهای هموژن ( یا منتشر ) به مقدار زیادی غیر اختصاصی هستند و اغلب با آنتی بادیهای بر علیه هیستون همراه می باشد . آنتی هیستون در SLE دیده می شود ، و واکنش با پروتئین های هیستون وجه مشخصه لوپوس ناشی از مصرف دارو می باشد .

یک پاترن Rim( یا محیطی ) ایمنوفلورسانس به آنتی بادیهای بر علیه native  یا ds DNA  همراه میشود. آنتی بادی هایds-DNA   برای تشخیص بیماری لوپوس ارزشمند می باشند زیرا در سایر بیماریها ناشایع می باشد .

تیتر بالای آنتی بادیهای ضد ds DNA  ممکن است فعالیت بیماری را در بیماران به سمت نفریت لوپوسی نشان دهند. تیتر anti-asDNA فعالیت بیماری متغیر
می باشد، در بعضی موارد تعیین آنتی بادی ضد DNA  به طور متوالی برای دنبال کردن فعالیت لوپوس اریتماتوسیستمیک مورد استفاده قرار می گیرند .

Anti-asDNA  ممکن است به طور اختصاص به وسیله چندین آزمایش شامل آزمایش Crithida luciliae  و تست farr  تعیین گردد. نتایج حاصل از این
تست های مختلف در واحدهای متفاوت گزارش میگردد . نکته مهم این که مجری آزمایشگاهی انجام این تست ها با روشهای اجرا بخوبی آشنا باشد .

مقادیر طبیعی :آزمایشگاههای محلی باید تیترهای مثبت و منفی گزارش کنند، بطوریکه کمتر از 5 درصد افراد نرمال یک نتیجه مثبت داشته باشند . یک نتیجه ANA  وقتی منفی گفته می شود که تیتر آن کمتر یا مساوی 1:160  باشد .

افزایش در : ANA  در بیماران با لوپوس ، انواعی  از بیماریهای اتوایمیون ( مثلاٌ تیروئیدیت ها شیماتو ، میوزیت های التهابی ) دیده می شود. یک نتیجه ANA  مثبت ممکن است در بیماران با بیماری کبدی مزمن ( مثلاٌ هپاتیت فعال ، سیروز صفراوی اولیه ) ، بیماری مزمن کلیه ، بیماری مزمن بینابینی ریه و لوپوس دارویی و در معتادان وریدی نیز  دیده شود . شیوع نتایج ANA  مثبت در افراد مسن سه برابر سایر افراد (15%) است .بعلاوه، در تعدادی از اقوام درجه اول بیماران با بیماری اتوایمیون وافراد طبیعی (مخصوصاً در زنان و اشخاص پیرتر) ممکن است یک نتیجه ANA  مثبت بدون ارتباط با بیماری خود ایمن وجود داشته باشد .
تیترهای ANA  به طور کلی با  فعالیت بیماری ارتباطی ندارد. تکرار تست ANA  در یک بیمار که مثبت شناخته شده ارزش کمی دارد .

کاربردها : تستANA معمولاً بیشتر در تشخیص لوپوس استفاده می شود . اغلب 100% حساس است ، زیرا در عمل تمام بیماران با لوپوس یک نتیجه ANA  مثبت دارند. به هرحال ANAS  به هیچ وجه اختصاصی نیستند. زیرا آنها ممکن است در بیماریهای بافت همبند دیگر مانند لوپوس دارویی ( 95% ) ،اسکلرودرمی(90%-70% ) ، میوزیت های التهابی (60%-40% ) ، سندرم شوگرن (90%-75%) نیز دیده شوند. به علاوه حتی برخی اشخاص سالم هم نتایج ANA  مثبت ، مخصوصاً در تیتر پایین دارند . تست ANA  برای غربالگری بیماران با درد مفصل  یا مشکوک به بیماری سیستمیک نباید استفاده شود .