هپاتیت :

توصیف : تستهای سرولوژی در تشخیص و درمان هپاتیت ویروسی C,B,A استفاده می شوند . همچنین برای هپاتیت G,E,D هم در دسترس هستند . اما در حوزه روماتولوژی کمتر درخواست می شوند .

روشها : شامل ایمونودیفیوژن ، ELISA، Recombinant Immunoblot Assay (RIMA)، PCR، branch DNA assay میباشد .

سطح نرمال : تستها در افراد سالم منفی هستند .

سطوح غیرنرمال : در هپاتیت های مختلف الگوهای سرولوژی متفاوت است :

ویروس هپاتیت  A:

IgM ضد ویروس هپاتیت A anti HAV(IgM) در هپاتیت حاد آشکار شده با شروع علائم ظاهر می شود به مدت 24 هفته قابل سنجش است و تشخیص را تأیید می کند

IgG ضد ویروس هپاتیت A anti HAV(IgG) بعد از دوره حاد ظاهر می شود و تا آخر عمر باقی می ماند حضور آن نشان دهنده تماس قبلی ، بهبودی و ایمنی نسبت به هپاتیت A است .

ویروس هپاتیت B:

HBS Ag زودتر از بقیه بر عفونت هپاتیت B دلالت دارد که در 27 تا 41 روز از آلودگی ظاهر شده و در طول دوره حاد بیماری باقی می ماند و با بهبودی در طول 6 ماه محو می شود . باقی ماندن بعد از 6 ماه دلالت بر حالت ناقلی مزمن دارد .

آنتی بادی علیه HBS Ag دلالت بر بهبودی و ایمنی کلینیکال به ویروس هپاتیت B دارد که بعد از ایمنی زائی بر علیه ویروس ظاهر می شود .

HBe Ag با عفونت زائی رابطه دارد . کمی بعد از HBS Ag ظاهر می شود و قبل از ازبین رفتن آن ، محو می شود. به مدت 6-3 هفته وجود دارد اگر بیش از 10 ماه باقی بماند نشانه سیر به سمت ناقلی مزمن است . حضور آن مربوط به انتقال جدید ویروس هپاتیت B است .

آنتی بادی علیه HBeAg نشانه کاهش عفونت وپیش آگهی خوب بیماری است . آنتی بادی علیه آنتی ژن هسته (core) شامل IgG, IgM, total است .

Anti HB core (total) زود ظاهر می شود و در طول عمر هم باقی می ماند .

جزء IgM مدت کوتاهی در طول عفونت ویروسی حاد یافت شده و در طول دوره پنجره باقی می ماند . ( بعد از محو شدن HBSAg و قبل از ظاهر شدن) anti-HBS) بنابراین مارکر عفونت اخیر است . جزء IgG در طول عمر باقی می ماند و دلالت بر تماس قبلی با HBV دارد .

ویروس هپاتیت C:

چهار روش برای تشخیص هپاتیت C وجود دارد . ELISA، RIBA، PCR، DNA assay  b . آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت C (ELISA) تکثیر واقعی ویروسی و عفونت را ( به جای ایمن شدن ) بیان می کند. حساسیت آن در ناقلین مزمن تقریباً 80% و تنها 15% در 6 ماه اول عفونت حاد است.

در چندین گروه پرخطر وجود دارد :

1- هپاتیت بعد از انتقال خون (85%-70)

2- مردان HIV+ homo sexual (8%)

3-بیماران همودیالیزی (8%)

شیوع آن در دهنده های خون سالم 5-2% می باشد .

RIBA به عنوان یک تست مکمل وقتی استفاده میشود که ELISA مشکوک باشد (باعث افتراق نتایج مثبت کاذب از مثبت حقیقی می شود) .

b DNA , PCR هردو مقدار HCV را اندازه می گیرند . PCR به نحو مؤثری مقادیر بسیار کم ویروس را آشکار می کند .

فاکتور مخدوش کننده :

نتایج مثبت کاذب برای Anti HCV شایع است که شامل : بسیاری بیماریهای اتوایمیون ، انتقال غیرفعال ، آنتی بادی و ذخیره طولانی خون می باشد . منفی کاذب در مراحل اولیه عفونت و نقص ایمنی دیده می شود .

موارد استعمال :

تستهای سرولوژی برای تشخیص هپاتیت حاد استفاده می شوند . (جدول 12) برای غربالگری افرادی که کاندید اهداء خون هستند ، ارزیابی پاسخ به درمان در هپاتیت مزمن ، مانیتورکردن ایمنی زائی، بررسی پلی آرتریت ندوزا (25% موارد، معمولاً معتادان تزریقی که HBSAg و anti HBS یا HCV مثبت هستند ) ، شک به کرایوگلوبینمیا،  ( در بیش از 80% افرادی که کرایوگلوبینمی میکس ذاتی دارند ،Anti HCV یا HCV RNA مثبت است) .

توضیح :

تستهای HCV با روشهای ELISA و RIBA جدیدتر در حال تهیه هستند . بدین ترتیب موارد مثبت کاذب کم خواهد شد . در موارد غیرطبیعی باید رویکرد گام به گام و منطقی را در پیش گرفت .

جدول 12: رویکرد تشخیصی در هپاتیت ویروسی حاد مشکوک